مقدمه
امروزه
ليزر كاربردهاي بيشماري دارد كه همه زمينه هاي مختلف علمي و فني فيزيك، شيمي، زيست
شناسي، الكترونيك و پزشكي را شامل مي شود. همه اين كاربردها نتيجه مستقيم همان
ويژگي هاي خاص نور ليزر است
لیزر چیست ؟
نور ليزر نوع كاملاً
جديدي از نور است؛ درخشانتر و شديدتر از هرچه كه در طبيعت يافت ميشود. ميتوان
نور ليزري آنچنان قوي توليد كرد كه هر مادهي شناخته شدهي روي زمين را در كسري
از ثانيه بخار كند. مي تواند سخترين فلزات را سوراخ كند يا به راحتي جسم سختي مثل
الماس را سوراخ كند و از آن بگذرد.
برعكس، باريكهي كم
قدرت و فوقالعاده دقيق انواع ديگر ليزر را ميتوان براي انجام دادن كارهاي بسيار
ظريف مثل جراحي روي چشم انسان به كار برد. نور ليزر را ميتوان خيلي دقيق كنترل
كرد و به صورت باريكهي مداومي به نام موج پيوسته يا انفجارهاي سريعي به نام پالس
درآورد.
اگرچه اصول بنيادي ليزر
از 40 سال پيش شناخته شده بود، نمايش اولين ليزر، دريچهاي را به طرف يكي از
هيجان انگيزترين و پردامنهترين پيشرفت هاي تكنولوژي قرن بيستم گشود. در ظرف چند
سال پس از نمايش اولين ليزر، انواع بسيار گوناگوني از ليزرها به صورت ابزارهاي
عملي به صور گوناگون به كار گرفته شدند. ليزرها در تكنولوژي انقلابي جديد پديد آوردهاند
و تأ ثير آنها بر زندگي ما در آينده نيز ادامه خواهد داشت.
امروزه گسترهي وسيعي
از ليزرها در همه جا به كار گرفته شدهاند. فروشگاههاي بزرگ و بسياري از انبارهاي
بزرگ خورده فروشي براي جستجوي خودبهخود، ثبت قيمتها و صورتبرداري از اقلام
خريداري شده، در قسمت حساب كننده از ليزر بهره ميگيرند. در دستگاه هاي ويدئويي
از نور ليزر براي خواندن ديسكهاي ويدئويي و ايجاد تصوير متحرك همراه با صدا
استفاده ميكنند. مقدار زيادي اطلاعات را روي ديسك هاي ليزري ثبت ميكنند تا
بعداً روي صفحهي كامپيوتر خوانده شوند يا توسط چاپگرهاي ليزري به شكل نسخهي سخت
روي كاغذ چاپ شوند.
در پزشكي نور ليزر به
عنوان نوع جديدي چاقوي جراحي بدون خونريزي استفاده ميشوند و وقتي كه نسجي مثل
قسمت معيوب كيسهي صفرا در خلال جراحي برداشته ميشود، رگهاي خوني بسته ميشوند.
كارهاي دندانپزشكي با ليزر درد كمتري دارند و براي روكش و پل دندان از ليزرها
استفاده ميشود.
در صنعت از ليزرها براي
عمليات گرمايي فلزات، جوش دادن قسمتها به يكديگر و وسايل هم ترازي دقيق استفاده
ميشود. ليزرها را براي اندازهگيري دقيق فاصلههاي خيلي بزرگ و نيز فاصلههاي
خيلي كوچك به كار ميبرند. افزون بر اينها ليزرها را همراه با تارهاي نوري، براي
انتقال بهتر دادهها و بهبود ارتباط تلفني به كار ميگيرند. ليزرها در حال تغيير
دادن نحوهي پژوهش دانشمندان هستند. ليزرها ميتوانند چشمهي جديدي از قدرت
الكتريكي بيافرينند، مشابه فرايندي كه در خورشيد براي توليد انرژي به وجود ميآيد.
خواص
نور ليزر و كاربردهاي آن
از نخستين روزهاي ساخت ليزر پي برده شد كه نور ليزر خواص مشخصهاي دارد كه
آن را از نورهاي ايجاد شده از ساير منابع، متمايز ميكند. در ابتدا به اين ويژگيها
و نحوه ايجاد آنها توسط ليزر اشاره خواهيم كرد.