آیین دادرسی مدنی 3

بخش اول: دفاع به پاسخهای خوانده

1. ایرادات

•         ایراداتی که اثر پذیرش آنها تغییر مرجع رسیدگی است

1.      ایراد عدم صلاحیت ذات

2.      ایراد عدم صلاحیت نِسبی (محلّی)

3.      ایراد امر مطروح

•         ایراداتی که در رسیدگی به دعوا مانع موقتی ایجاد میکند

1.      ایراد عدم اهلیت

2.      ایراد عدم احراز سِمَت

•         ایراداتی که در رسیدگی به دعوا مانع دائمی ایجاد میکند

1.      ایراد عدم توجّه دعوا

2.      ایراد امر قضاوت شده

3.      ایراد بی نفعی خواهان

4.      ایراد عدم ترتب آثار قانونی به دعوا

5.      ایراد عدم مشروعیت مورد دعوا

6.      ایراد جزمی نبودن دعوا

7.      ایراد به زمان اقامۀ دعوا

•         سایر ایرادات:

1.      ایراد رد دادرس

2.      ایراد تأمین دعوای واهی

3.      ایراد تأمین اتباع بیگانه

2. دفاع به معنای اخص

3. دعوای متقابل

بخش اول- دفاع یا پاسخهای خوانده فصل اول- ایرادات

ایراد در لغت: بهانه گرفتن، خرده گرفتن، اعتراض کردن .ایراد در اصطلاح عبارت است از وسیلهای که معمولاً خوانده، به کار میگیرد تا از مبارزه در اصل و ماهیّتِ حقِّ مورد ادّعا، دوری نم آید و یا آن را با تأخیر روبه رو کرده و خواهان را، بی آنکه پاسخ به ادّعای او دهد، با دست تُهی از میدان به درکرده و یا پیروزی او را با موانع هرچه بیشتری روبه رو کند. مثال: خوانده در دفاع، ایراد مینم آید که دادگاهی که در آن دعوا اقامه شده صالح نیست یا خواهان نفعی در این دعوا ندارد یا سِمَتِ شخصی که به نمایندگی از خواهان اقامۀ دعوا نموده، محرز نیست.

ایراداتی که اثر پذیرش آنها تغییر مرجع رسیدگی است:

این ایرادات اگر پذیرفته شوند دعوا رد نمیشود بلکه پرونده به مرجعِ دیگری فرستاده میشود تا به آن رسیدگی کند.

1.                  ایراد عدم صلاحیت ذاتی: (بند ١ مادۀ ٨٤) خوانده میتواند ضمن پاسخ به ماهیّت دعوا، ایراد عدم صلاحیت دادگاه نم آید. این ایراد باید تا پایانِ الین جلسۀ دادرسی، به عمل  آید. دادگاه در صورت پذیرش این ایراد، قرار عدم صلاحیت صادر میکند و اگر ایراد را وارد نداند و مانع دیگری هم در رسیدگیِ ماهوی وجود نداشته باشد، نسبت به دعوا رسیدگی میکند. رأی صادره از دادگاهی که صلاحیت ذاتی ندارد، حسب مورد در دادگاه تجدیدنظر استان یا دیوان عالی کشور فسخ و نقض میشود، حتی اگر خوانده ایراد ننموده باشد.