پایان نامه جهت دریافت درجه کارشناسی ارشد رشته روابط بین الملل
فهرست
مطالب
فصل
اول:کلیات
طرح مسأله........................................................................................................................................ 8
علل انتخاب موضوع........................................................................................................................ 10
ادبیات موجود.................................................................................................................................. 10
سوال اصلی تحقیق.......................................................................................................................... 10
سوالات فرعی................................................................................................................................. 11
مفروض(های) تحقیق....................................................................................................................... 11
فرضیه(های) تحقیق.......................................................................................................................... 11
مفاهیم............................................................................................................................................. 11
روش تحقیق.................................................................................................................................... 12
سازماندهی تحقیق............................................................................................................................ 12
موانع تحقیق.................................................................................................................................... 16
فصل دوم: مباحث تئوریک امنیت و چارچوب نظری تحقیق
بنیانهای مفهومی و تئوریک امنیت...................................................................................................... 18
تعریف امنیت................................................................................................................................... 19
نظامهای امنیتی ................................................................................................................................ 19
ویژگیهای امنیت............................................................................................................................... 21
الف)تجزیه ناپذیری امنیت................................................................................................................ 21
ب) ذهنی بودن امنیت....................................................................................................................... 22
رهیافت امنیتی.................................................................................................................................. 24
الف) دیدگاه
رئالیسم نسبت به امنیت............................................................................................... 25
ب)رهیافت ایده
آلیستی یا لیبرالیستی امنیت...................................................................................... 26
ابعاد داخلی امنیت......................................................................................................................... 27
ابعاد اقتصادی
امنیت....................................................................................................................... 28
ابعاد زیست محیطی
امنیت.............................................................................................................
30
دیدگاه سوم
درارتباط با امنیتintegrated approach ............................................................ 31
استراتژیهای امنیتی.......................................................................................................................... 32
استراتژیهای امنیتی بعد از جنگ سرد................................................................................................. 33
مکاتب امنیتی بدیل برای امنیت خلیج فارس...................................................................................... 34
چارچوبهای
آلترناتیو......................................................................................................................... 36
آیا پیوند های چند جانبه صلح و ثبات را تضمین می کند؟................................................................ 43
اقدامات امنیتی ................................................................................................................................ 46
دستور کار جدید............................................................................................................................. 55
منابع فصل دوم................................................................................................................................ 61
فصل سوم: سوابق طرحهای امنیتی
نظام امنیت ایرانی............................................................................................................................
66
نظام امنیتی انگلستان یا دوران صلح بریتانیایی.................................................................................... 66
تحولات مفاهیم امنیتی و طرح های امنیت منطقه ای........................................................................... 67
پیمان بغداد...................................................................................................................................... 70
تشکیل سنتو..................................................................................................................................... 72
تحولات دهه 60 و خروج بریتانیا از خلیج فارس............................................................................... 72
سیستم امنیت دو ستونی(دکترین نیکسون- کسیسنجر) ..................................................................... 75
موانع تحقق اهداف دکترین نیکسون................................................................................................. 77
پایان سیستم امنیت دو ستونی نیکسون............................................................................................... 78
دکترین کارتر................................................................................................................................... 79
ارزیابی دکترین کارتر...................................................................................................................... 82
دکترین ریگان(سیاست اتفاق نظر استراتژیک).................................................................................... 83
سیستم امنیتی شورای همکاری خلیج فارس....................................................................................... 85
تشکیل شورای همکاری خلیج فارس................................................................................................ 89
اهداف و مضامین شورا.................................................................................................................... 90
اهداف اقتصادی............................................................................................................................... 90
اهداف امنیتی شورا.......................................................................................................................... 91
سیاست خارجی شورا...................................................................................................................... 92
اول:جنگ ایران و عراق.................................................................................................................... 92
دوم: بحران کویت............................................................................................................................ 92
دلایل ضعف و ناتوانی شورا............................................................................................................. 93
الف) دلایل ضعف
شورا از بعد تئوریک 93
ب) موانع عملی فراروی شورا................................................................................................................ 96
1 – عدم فراگیری شورا ................................................................................................................. 96
2- اختلافات ارضی و مرزی بین اعضاء........................................................................................... 98
3- ناتوانی شورا ناشی از ضعف نظامی............................................................................................. 99
بحران اول و دوم خلیج فارس.........................................................................................................
99
بیانیه دمشق و طرح امنیتی 2 + 6.................................................................................................... 100
انگیزه ها و اهداف طراحان سیستم امنیتی 2 + 6.............................................................................. 103
1– آمریکا..................................................................................................................................... 103
2- اهداف کشورهای عربی از شرکت در طرح2+6........................................................................ 104
بررسی دلایل ناکامی طرح امنیتی 2 + 6.......................................................................................... 104
طرحهای امنیتی دو جانبه................................................................................................................. 109
نقش و هدف آمریکا....................................................................................................................... 110
اقدامات عملی برای استقرار سیستم................................................................................................ 112
ارزیابی طرح امنیتی دو جانبه.......................................................................................................... 112
نگاه برون منطقه ای به عنوان آخرین آلترناتیو (تجربیات
تاریخی)..................................................... 114
منابع فصل سوم............................................................................................................................. 116
فصل چهارم: بررسی نقش ساختارها
و ظرفیتهای داخلی کشورهای حاشیه خلیج فارس در پیدایش طرحهای امنیتی در منطقه خلیج
فارس
1 – شکافهای سیاسی و
اجتماعی(طبقه متوسط جدید) .................................................................. 123
2 – تضاد های فرهنگی.................................................................................................................. 124
3 – معضلات نسل جوان .............................................................................................................. 126
4 – بحران مهاجرت....................................................................................................................... 127
5 – جنبش های سیاسی– مذهبی..................................................................................................... 129
اساس مشروعیت در دولتهای عربی حوزه خلیج فارس.................................................................... 133
منابع فصل چهارم.......................................................................................................................... 140
فصل پنجم: بررسی نقش عوامل
منطقه ای در ظهور و سقوط طرحهای امنیتی در منطقه خلیج فارس
مباحث مربوط به کشورهای عربی حوزه خلیج فارس...................................................................... 145
الف) تهدیدات مشترک متوجه کشورهای عربی حوزه خلیج فارس.................................................. 145
1- تهدیدات ناشی از بافت جمعیتی ناهمگون.................................................................................. 145
2- بحران مشروعیت و هویت....................................................................................................... 148
تهدیدات خاص متوجه هر کدام از کشورهای عربی حوزه خلیج فارس........................................... 156
عربستان سعودی............................................................................................................................ 156
کویت............................................................................................................................................ 157
امارت عربی متحده........................................................................................................................ 158
قطر، بحرین، عمان......................................................................................................................... 160
مباحث مربوط به ایران و عراق....................................................................................................... 160
1)
ایران ..................................................................................................................................... .160
الف) تهدیدات اقتصادی................................................................................................................. 160
ب) تهدیدات سیاسی..................................................................................................................... 161
ج) تهدید ناشی از حضور بیگانگان در منطقه.................................................................................. 162
2 ) عراق....................................................................................................................................... 165
انقلاب اسلامی ایران به عنوان عامل همگرایی و واگرایی................................................................ 166
مشکل کشورهای منطقه
در ایجاد یک سیستم امنیت منطقه ای........................................................ 170
منابع فصل پنجم............................................................................................................................ 176
فصل ششم: بررسی نقش عوامل فرا منطقه ای در پیدایش و
تداوم نظامهای امنیتی در
منطقه خلیج فارس
آمریکا........................................................................................................................................... 180
تلقی آمریکا از مفهوم تهدید........................................................................................................... 184
برنامه کمکهای امنیتی به کشورهای خلیج فارس ............................................................................. 186
نیروی واکنش سریع آمریکا و عملکرد های آن................................................................................ 189
اتحاد جماهیر شوروی.................................................................................................................... 192
دکترین برژنف و امنیت خلیج فارس............................................................................................... 193
مصر.............................................................................................................................................. 194
سوریه........................................................................................................................................... 196
منابع فصل ششم............................................................................................................................ 198
سخن
پایانی؛ تحلیلی بر عدم موفقیت طرحهای امنیتی در منطقه خلیج فارس..................... 200
کتابشناسی تحقیق .......................................................................................................................... 211