مبانی نظری
و پیشینه تحقیق درباره مفهوم تحول
همراه با منبع نویسی درون متنی به شیوه APA جهت استفاده فصل دو پایان نامه
توضیحات نظری کامل در مورد متغیر
پیشینه داخلی و خارجی در مورد متغیر مربوطه و متغیرهای مشابه
رفرنس نویسی و پاورقی دقیق و مناسب
منبع : فارسی و انگلیسی دارد (به شیوه APA)
نوع فایل: WORD و قابل ویرایش با فرمت doc
تعداد صفحات : 89
قسمتی از متن :
مفهوم و
ماهیت تحول
تحول از جمله واژههایی است که بعضاً مترادف کلمۀ
رشد به کار میرود در حالی که مفهوم تحول تغییرات کمی و کیفی را در بر میگیرد و
به هر نوع تغییری در طول زمان اطلاق میگردد. مفهوم رشد تغییرات کمی را شامل میشود
از این رو تحول اعم از رشد است (مصباح و همکاران، 1374).
اگرچه از
تحول تعاریف بسیاری شده است اما یکی از عامترین تعاریف بدین شرح میباشد: تحول
عبارت است از همۀ تغییرات و تحولاتی که از زمان تشکیل سلول تخم تا هنگام مرگ روی
میدهد. تحول؛ حرکتی مستمر، دائمی و پیوسته بوده گاهی آهسته و زمانی همراه با جوش
و خروش است. کیفیت تحول ممکن است ملموس نباشد ولی نباید تصور کرد که جریان تحول
متوقف شده است (احدی و بی جمالی، 1388). ماسن[1]،
تحول را تغییرات منظم و نسبتاً مداوم در ساختهای جسمی و عصب شناختی، فرایند تفکر
و رفتار در طول زمان مینامد (ماسن، ترجمۀ یاسایی، 1388). شرفی (1371) نیز تغییرات
کمی و کیفی که در طول زمان در طبیعت و ساخت و رفتار انسان اتفاق میافتد تحول مینامد.
بنا به نظر او این تغییرات و دگرگونیها در هر دورهای از زندگی، تواناییها،
نیازها و دشواریهایی را به وجود میآورد.
سندستروم[2]
(1973) نیز از واژۀ تحول برای تشریح فرایند تأثیرات بی شمار داخلی و خارجی بر
انسان از اولین لحظات زندگی تا بزرگسالی و مرگ استفاده میکند (به نقل از مصباح و
همکاران، 1374). همچنین وولفلک[3]
(2005) نیز تغییرات منظم و سازگارنهای که به طور مستمر در طول زندگی ارگانیسم، از
لحظۀ نطفه تا لحظۀ مرگ به وجود میآید، را تحول مینامد (به نقل از سیف، 1386).
رایس[4]
(1992) نیز تحول را به مثابۀ فرایندی مادام العمر میداند که از تعامل عوامل ارثی
و محیطی تأثیر میپذیرد، و از آغاز لقاح و تا مرگ (یا پس از مرگ، آن گونه که
بسیاری معتقدند) ادامه یابد (رایس، 1922، ترجمۀ فروغان، 1388).
بنابراین با توجه به تشابهات تعاریفی که صاحبنظران در مورد
مفهوم تحول ارائه کردند، به نظر میرسد تحول عبارت است از تغییرات کمی و
کیفی نسبتاً پایدار، منظم و فراگیر قابلیتها، ساخت و رفتار انسان تحت تأثیر رسش و
تعامل با محیط، که از لحظۀ لقاح تا مرگ به وجود میآید.
2-2- اصول حاکم بر تحول
الگوی طبیعی تحول در مراحل سنی مختلف از
اصول مشخصی پیروی میکند. این اصول، علیرغم تفاوتهایی که افراد با هم دارند به
طور مشترک در همۀ یافت میشود. شناخت این اصول برای مطالعۀ تحول و فهم الگوی طبیعی
آن ضروری میباشد. از این رو در زیر به اصولی که بیشتر صاحبنظران تحول به آن توجه
دارند، میپردازیم.
1- تحول جریانی مرحله ای و پیوسته است.
تحول انسان از تشکیل نطفه تا پایان عمر، با عبور از
مراحلی که ویژگیها و خصوصیات خود را دارند صورت میپذیرد. این مراحل به صورت
پیوسته و پی در پی پدیدار میشود.
2- تحول دارای الگوی قابل پیش بینی است.
جریان تحول انسان از الگو و طرح معینی پیروی می
کند.
3- تفاوت های فردی در تحول وجود دارد.
اگرچه الگوی تحول برای همۀ افراد یکسان است اما هر
فردی برای خود الگوی ویژهای دارد که با روش و سرعت خاص خویش تحول مییابد. همین
امر سبب میشود که تحول افراد متفاوت باشد. این تفاوتهای فردی در سالهای اولیه
کمتر قابل دقت و تشخیص است؛ اما به مرور با افزایش سن، آشکارتر میشود.
4- تحول دارای ابعاد متفاوت و فرایندی پیچیده است.
تحول انسان فرایندی پیچیده است که میتوان آن را به
ابعاد فیزیکی، شناختی، هیجانی، اجتماعی تقسیم کرد. هرچند هریک از ابعاد بر جنبۀ
خاصی از تحول تأکید دارند، اما بین این ابعاد وابستگی متقابل قابل توجهی وجود
دارد. به طوری که هرچند میتوان هریک از ابعاد را به طور جداگانه مورد مطالعه قرار
داد اما نمیتوان این جنبهها را از یکدیگر جدا نمود و آنها را بدون توجه به ابعاد
دیگر در نظر داشت.
5- در جریان تحول دوره های حساس تحول وجود دارد.
هرچند تمام مراحل تحول به صورت پیوسته و پی در پی
به وقوع میپیوندد، اما این مراحل به جهات گوناگونی با یکدیگر متفاوت بوده و از
حساسیتهای گوناگونی برخوردار است (سیف و همکاران، 1381، احدی و بنی جمالی، 1387).
پژوهشهای انجام شده داخلی
پاکدامن (1376) در مطالعهای به بررسی تأثیر یاددهی در
تحول ذهنی پیشعملیاتی کودکان پرداخت. در این مطالعه آزمودنیها 40 کودک (18 دختر
و 22 پسر) کودکستانی 5 تا 5 سال و 6 ماهه با بهرۀ هوشی 94 تا 135 بودند که از
بین600 کودک طبق ضوابط معینی انتخاب و به 2 گروه آزمایشی و گواه واگذار شدند که
همگی آنها در سطح پیشعملیاتی بودند. گروه آزمایشی (تعداد 20 نفر) طی مدت 3 هفته
تحت آموزش ردیف کردن (با شیوۀ لوینوف) قرار گرفتند و در همان زمان گروه گواه (تعداد
20 نفر) تحت آموزشهای معمول در کودکستانها واقع شدند. پس از 3 هفته از انجام پیشآزمون،
پسآزمون یک و بعد از یک هفته و 4 ماه پس آزمون های 2 و 3 انجام شدند. با آن که
بلافاصله بعد از آموزش یک انتقال نزدیک-نزدیک (پیشرفت در نتایج پس آزمون) و نیز یک
انتقال نزدیک- دور (توانایی حل تکالیف ردیفکردن در مورد مفاهیم بخشهایی که آموزش
داده نشده بود) مشاهده شد. نتایج بعد از 4 ماه به طور کلی در گروه آزمایشی رو به
کاهش گذاشت. اگرچه این نتایج در مقایسه با گروه گواه برتری خود را حفظ نموده است.
..............................
مطالعات انجام گرفته در خارج از ایران
علاوه بر مطالعات انجام شده در ایران، مطالعات زیادی در سطح بین المللی مبنی بر اهمیت دورۀ پیش از دبستان انجام شده است. در ادامه به معرفی برخی از این مطالعات پرداخته می¬شود که با مسئله پژوهش حاضر ارتباط بیشتری دارند.
بارنت (1995) در یک مطالعۀ فرا¬تحلیلی، 36 مطالعه که آثار بلند¬ مدت برنامه¬های پیش از دبستان در خانواده¬های کم درآمد مورد بررسی شده بود مورد مطالعه قرار داد. نتیجه نشان داد که آموزش پیش-دبستانی می¬تواند اثرات بزرگ اما کوتاه مدتی را بر هوش کودکان داشته باشد. همچنین اثرات دراز مدت قابل توجه¬ای در پیشرفت تحصیلی، کسب رتبه، سازگاری اجتماعی دارد. در این مطالعه به دلیل تفاوت در کیفیت و بودجه درست برنامه¬ها تمام منافعی که ذکر شد را تمام برنامه ها ایجاد نکرده بودند.
..............................
بخشی از منابع
1) احدی، ح، بنی جمالی، ش. (1388). روانشناسی رشد (مفاهیم بنیادی
در روانشناسی کودک). تهران: جیحون.
2) احدی، ح، جمهری، ف. (1382). روان شناسی رشد نوجوانی،
بزرگسالی (جوانی، میانسالی، پیری). تهران: پردیس.
3) احمدپناه، م. (1377). بررسی و مقایسه تحول شناختی و
اخلاقی در کودکان شهری و روستایی. روانشناسی. (8): 387-369.
4) اسحاق نیا، س. (1372). بررسی تأثیر آموزش و پرورش پیش
دبستانی بر پیشرفت تحصیلی و سازگاری عاطفی، عاطفی کودکان دبستانی در شهرستان تربیت
حیدریه- استان خراسان. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه علامه طباطبایی.
5) اسعدی، س، امیری، ش، و مولوی، ح. (1386). بررسی تحول
شناخت اجتماعی و رابطۀ آن با طراز تحول شناختی در کودکان. مطالعات تربیتی و
روانشناسی. 8 (1): 154-137.
6) ال سولسو، ا (1381). روانشناسی شناختی (ترجمۀ فرهاد
ماهر). تهران: رشد.
7) السون، ا. و هرنگهان، ب. (2005). مقدمه ای بر نظریه های
یادگیری. ترجمۀ علی اکبر سیف (1386). تهران: دوران.
8) اللهیاری، م. (1381). بررسی برنامهی فعالیت بدنی منتخب بر
عملکرد ادراکی-حرکتی کودکان پیش دبستانی دختر و پسر شهرستان کاشان و مقایسه آنها. پایان
نامه کارشناسی ارشد، تهران: تربیت معلم تهران.
9) برک، ل. (1384). روانشناسی رشد (از لقاح تا کودکی).
ترجمۀ یحیی سید محمدی. تهران: ارسباران.