بررسی امكان كاربرد سيستم هزينه يابی بر مبنای فعاليت (ABC) در صنعت تراكتور سازی ايران

بررسی امكان كاربرد سيستم هزينه يابی بر مبنای فعاليت (ABC) در صنعت تراكتور سازی ايران

فرمت : word

تعداد صفحات : 105

رفرنسدهی استاندارد.

پرسشنامه ضمیمه شده است.

چکیده انگلیسی دارد.

چکیده فارسی دارد.

منابع انگلیسی و فارسی دارد.

پایان نامه کارشناسی ارشد حسابداری

مقدمه

حسابداري بهاي تمام شده[1] داراي پيشينه اي بيش از سه قرن است، اما عصر حسابداري بهاي تمام شده به شكل مدون در سال 1885 آغاز شد.

در آستانه قرن بيستم انجمن مهندسين محاسب آمريكا متعاقب ترويج اصول مديريت علمي، علاقه وافري به حوزه حسابداري بهاي تمام شده نشان داد كه باعث گسترش اين رشته شد. آثار الكساندر هميلتون چرچ در مورد سربار توليد در همين دوره، باعث توسعه بيشتر درك عمومي از عوامل هزينه گرديد.

در دهه هاي1920 تا 1950 موضوعاتي از قبيل بودجه بندي[2]، هزينه يابي استاندارد، [3]، مفاهيم ظرفيت و هزينه يابي متغير[4] وارد مباحث حسابداري شد. هزينه يابي مستقيم[5] مهمترين تحول از تحولات مختلف دهه هاي 1950 تا 1980 بود. در دهه 1960 اصطلاح حسابداري مديريت رفته رفته جايگزين حسابداري بهاي تمام شده شد. در دهه 1990 حسابداري بهاي تمام شده جزئي از حسابداري مديريت محسوب   مي شد. ضعفها و كاستي هاي هزينه يابي جذبي منجر به معرفي هزينه يابي بر مبناي فعاليت، توسط پرفسورجانسون و پرفسور كاپلان شد. آنان در كتابي بنام اطلاعات نامربوط: ظهور و سقوط حسابداري مديريت[6] فعاليتها را منشاء ايجاد هزينه دانستند و پيشنهاد كردند محصولات )يا مشتريان) به ميزان استفاده از فعاليتها، بايستي هزينه هاي مربوط را متحمل شوند. معرفي سيستم هزينه يابي بر مبناي فعاليت[7] به ارائه سيستم مديريت بر مبناي فعاليت و همچنين بودجه ريزي بر مبناي فعاليت منجر گرديد.

سيستم هزينه يابي بر مبناي فعاليت، مهمترين نياز واحدهاي اقتصادي، يعني اطلاعات صحيح و طبقه بندي شده را آنچنان تدارك مي كند كه امكان بهبود دائمي و دسترسي به كيفيت جامع[8] را تسهيل نمايد. اين سيستم به جاي پرداختن به عوارض، نشانه ها و معلول، به علت وقايع مي پردازد و علت ايجاد هزينه و توليد فعاليت را كالبدشكافي مي كند. اگر فعاليتي داراي فلسفه توجيهي، متقاضي و حتي ارزش افزوده نباشد، زمينه حذف، تعديل يا بهبود آن را فراهم مي كند. در حالي كه چنين خواصي در سيستمهاي بهاي تمام شده اي كه حول محور واحدهاي سازماني، مراحل توليد )نه فعاليتها) طراحي شده است، موجود نيست. طبقه بندي هزينه ها به مستقيم و غيرمستقيم و رويارويي با مقادير متنابهي به عنوان هزينه سربار كه تسهيم آنها به نحو صحيح اگر غيرممكن نباشد، بسيار دشوار است، تنها يكي از دلايل اين امر است. موجب و دليل بهتر، نحوه ي نگاه به كليت پديده هاست كه در هزينه يابي بر مبناي فعاليت داراي تفاوتي ماهوي با ساير سيستمهاي رقيب و سنتي است.

بهره گيري از سيستم مديريت و هزينه يابي بر مبناي فعاليت، فرصتهاي كلاني را براي خلاقيت، نوآوري، نوسازي و پيشرفت در سطوح مختلف واحدهاي اقتصادي فراهم مي آورد. براي باقي ماندن در صحنه ي رقابت و توسعه و رشد واحد اقتصادي بايد به گونه اي عمل شود كه هر كار در اولين مرتبه، به بهترين وجه انجام شود. براي تحقق اين منظور كليه اجزاي فرايندها، اعم از برنامه ريزي، هماهنگي، اجرا، نظارت و بازخورد، بايستي در هماهنگي با سيستم حسابداري نمايي شده قرار گيرد.

سيستمهاي مديريت و هزينه يابي در يك راستا و بر مبناي فعاليت طراحي مي شوند. فعاليتها در قلب سيستم حسابداري مديريت قرار دارند. تجزيه و تحليل واحد اقتصادي براساس فعاليتها، امكان ارتباط سطوح مختلف سازماني به نحوي كه براساس برنامه ها، هر واحد بتواند اقدام مورد نظر را انجام دهد، فراهم مي آورد، دستيابي به اهداف را تسهيل مي نمايد، محركها و منشاء هزينه و فعاليت را شناسايي مي كند و لذا فرايند بهبود و پيشرفت مستمر و سيستمهاي پيشيباني تصميم گيري را تقويت مي نمايد.[9] 

2-1- موضوع تحقيق

موضوع مورد بررسي در اين تحقيق عبارت است از » بررسي امكان كاربرد سيستم هزينه يابي بر مبناي فعاليت (ABC) در صنعت تراكتور سازي ايران« كه در ادامه به تشريح و بيان آن پرداخته شده است.

3-1- تشريح و بيان موضوع

امروزه بسياري از شركتها به منظور ادامه بقاء در بازارهاي رقابتي كه با تغييرات سريع تكنولوژي همراه است ناگزيرند با استفاده از روش هاي نوين در جهت بهبود مستمر كيفيت و كنترل و كاهش بهاي تمام شده محصولات خود بكوشند.

در چنين شرايطي شركتهاي بسياري در حال تغيير و تحول در سيستم هاي اطلاعاتي خود و دوري جستن از سيستم هاي سنتي و حركت به سوي مديريت هزينه ها[10] با ديدگاه كنكاش گرايانه هستند. جدي شدن بحث رقابت در صنايع ايجاب مي كند كه به بحث كنترل هزينه ها نگاه جدي تري به عمل آيد.

كيفيت[11] به عنوان پيش شرط و بليط ورود به ميدان رقابت جهاني نقش مهمي را ايفا مي كند. مشتريان به دنبال قيمت پايين تر، تأمين كنندگان به دنبال قيمت بالاتر، اتحاديه هاي كارگري به دنبال دستمزدهاي زيادتر و سها مداران به دنبال سهم بيشتري هستند. رقابت براي توليد محصولي بهتر با خصوصياتي مطلوبتر و قيمتي پايين تر صورت مي گيرد. موفقيت تجاري به نحوه ي مديريت تمام اين عوامل و ديگر عوامل دخيل، بستگي دارد.

سيستم هزينه يابي بر مبناي فعاليت توليدي، فعاليتهاي عمده ي فرايند توليد را شناسايي و سپس در يكي از چهار طبقه زير طبقه بندي مي كند:

الف) فعاليتهاي سطح واحد محصول

ب) فعاليتهاي سطح دسته محصول

ج) فعاليتهاي سطح محصول

د) فعاليتهاي سطح كارخانه

هزينه هاي سه طبقه اول از فعاليتها، با استفاده از محركهاي فعاليت كه تابع گرايش و تغييرپذيري هزينه هاي مورد تخصيص است. به محصولات تخصيص داده مي شود، اما هزينه هاي فعاليتهاي سطح كارخانه به عنوان هزينه هاي دوره تلقي شده يا بر مبناي اختياري [12] به محصولات تسهيم مي شود.[13]

هزينه يابي بر مبناي فعاليت را مي توان بسط تكامل يافته اي از روش تخصيص دو مرحله اي هزينه تلقي كرد كه شالوده ي سيستمهاي نوين حسابداري بهاي تمام شده است. در مرحله اول اين روش، هزينه هاي غيرمستقيم منابع به مخازن هزينه[14] تخصيص مي يابد و در مرحله دوم، هزينه هاي انباشته شده در مراكز هزينه[15] به محصولات)يا به ساير موضوعات هزينه) تخصيص داده مي شود. تخصيص معمولاً براي ارزيابي عملكرد مدير مسئول مركز هزينه و براي تعيين بهاي تمام شده ي محصولات بكار مي رود.