قاعده درأ
تعداد صفحات : 36
فرمت : Word (.docx)
رفرنس دهی استاندارد APA
فاقد غلط املایی و نگارشی
آماده ارائه و چاپ و ...
منابع دارد.
قابلیت ویرایش دارد.
تحقیق بسیار کامل درس متون فقه ابواب حدود قاعده درأ
مناسب برای دانشجویان ارشد رشته های حقوق، الهیات، فقه و ...
بخشی از متن :
مقدمه :
قاعدة درأ یکی از مشهورترین قواعد فقه جزایی
است و در کتابها و مقالات از آن فراوان بحث شده است، اما سؤال بسیار مهمی که دربارة
قاعدة درأ مطرح است و در اکثر نوشته‌ها بی‌پاسخ مانده، این است: آیا قاعدة درأ همان
اصل عدم است یا مطلب جدیدی را بیان می‌کند؟ آیا قاعدة درأ می‌تواند بر خلاف ادله و
اصولی که اقتضای مجازات دارند جاری شود و مجازات را ساقط کند؟ نگارنده با اعتقاد به
اینکه قاعدة درأ نه یک قاعدة تنصیصی بلکه قاعده‌ای اصطیادی است و در حد عقلایی قابل
پذیرش است، از مستندات و حقیقت جایگاه آن در نظام حقوقی ـ قضایی ایران بحث کرده است.
بیان مسئله :
بی‌گمان مشهورترین قاعدة
باب حدود، قاعدة درأ است. ظاهر اصحاب و فقهای امامیه و حتی اهل سنت
پذیرش این قاعده و تسالم بر آن است؛ به گونه‌ای که مرحوم آیت الله سبزواری این
قاعده را «من القواعد التی ارسلوها ارسال المسلّمات وجعلوها مما استدل بها
لاعلیها» (سبزواری، 1417) و بی‌نیاز از بحث و بررسی مستندات آن می‌داند؛ اما
در عین حال فقیه بزرگی از فقهای امامیه همچون مرحوم آیت الله خویی، روایت «ادرئوا
الحدود بالشبهات» را صحیح نمی‌داند و به چنین عمومی قائل نیست. (خویی، 1396) برخی نیز در اینکه این قاعده مطلب جدیدی را بیان
کند، تاملاتی دارند. از میان اهل سنت ـ همانگونه که خواهیم دید ـ عبارات ابنحزم
اندلسی حاکی از نپذیرفتن این قاعده است.
مفاد اجمالی قاعده آن است که حدود با شبهه برداشته میشوند و مجازات حدی تنها در
صورتی جاری میشود که هیچ گونه شک و شبه ای در میان نباشد. یعنی از این نکته که
آیا قاعدة درأ بیان مطلبی جدید است یا تعبیری از اصل یا از اصول مسلّم است.