بررسی عملکرد حافظه بینایی در بین گروهی از جمعیت شهری و روستایی

بررسی عملکرد حافظه بینایی در بین گروهی از جمعیت شهری و روستایی

فایل بصورت ورد
تعداد صفحات:151

در زیر بخش هایی از فایل دانلودی را مشاهده میفرمایید:

فهرست مطالب

عنوان صفحه

چکیده ....................................................................................................................................................................... 1

فصل اول : موضوع پژوهش

مقدمه ........................................................................................................................................................................ 3

1-1- بیان مسئله ................................................................................................................................................... 5

1-2- ضرورت و اهمیت پژوهش ........................................................................................................................ 11

1-3- اهداف تحقیق .............................................................................................................................................. 14

1-3-1- اهداف علمی ........................................................................................................................................... 14

1-3-2- اهداف کاربردی ...................................................................................................................................... 14

1-4- اهداف تحقیق .............................................................................................................................................. 15

1-4-1- هدف کلی ............................................................................................................................................... 15

1-4-2- اهداف جزئی ........................................................................................................................................... 15

1-5- فرضیه های پژوهش ................................................................................................................................... 15

1-6- تعاریف نظری ............................................................................................................................................... 16

1-1-6- تعریف نظری حافظه ی بینایی ................................................................................................... 16

1-2-6- تعریف نظری حافظه ی چهره ها ...............................................................................................16

1-7- تعاریف عملیاتی ..................................................................................................................................17

1-7-1- تعریف عملیاتی عملکرد حافظه ی بینایی.................................................................................17

1-2-7- تعریف عملیاتی عملکرد حافظه ی چهره ها ............................................................................17


فصل دوم : پیشینه تحقیق

2-1- ماهیت حافظه انسان .................................................................................................................................. 19

2-2- دیدگاه ساختاری حافظه ........................................................................................................................... 25

2-2-1- حافظه حسی ......................................................................................................................................... 25

2-2-1-1- مراحل پردازش اولیه اطلاعات بینایی........................................................................................... 29

2-2-2- حافظه کوتاه مدت(S.T.M) ............................................................................................................ 31

2-2-3- حافظه دراز مدت(L.T.M) .............................................................................................................. 35

2-3- دیدگاه پردازش اطلاعات .......................................................................................................................... 38

2-3-1- مرحله یادگیری ..................................................................................................................................... 38

2-3-2- مرحله ذخیره سازی یا نگهداری ........................................................................................................ 39

2-3-3- مرحله بازیابی ......................................................................................................................................... 40

2-4- آزمون های سنجش حافظه دیداری ...................................................................................................... 41

2-4-1- آزمون بینایی بنتون ............................................................................................................................ 41

2-4-2- آزمون بینایی کیم کاراد ..................................................................................................................... 42

2-4-3- آزمون تصاویر درهم ری – استریه .................................................................................................. 42

2-4-4- مقیاس حافظه­ی وکسلر (WMS)................................................................................................... 45

2-4-5- آزمون یادگیری جفت ارتباط(PAL) ............................................................................................ 46

2-5- بررسی تحقیقات انجام شده ..................................................................................................................... 47

جمع بندی نهایی..................................................................................................................................................... 73

فصل سوم: روش تحقیق

مقدمه ........................................................................................................................................................................ 75

3-1- طرح کلی پژوهش ...................................................................................................................................... 75

3-2- جامعه آماری ................................................................................................................................................ 76

3-3- نمونه و روش نمونه گیری ........................................................................................................................ 76

3-4- ابزارهای تحقیق .......................................................................................................................................... 76

3-4-1- مقیاس تجدید نظر شده حافظه­ی وکسلر ...................................................................................... 77

3-4-2- آزمون معاینه مختصر وضعیت شناختی ( MMSE) ............................................................... 78

3-4-3- پرسشنامه سلامت عمومیGHQ) )............................................................................................... 80

3-4-4- آزمون حافظه چهره ها ......................................................................................................................... 81

3-5- روش اجرا ..................................................................................................................................................... 82

3-6- روش تجزیه و تحلیل اطلاعات .............................................................................................................. 82

فصل چهارم : یافته های پژوهش

مقدمه ........................................................................................................................................................................ 85

4-1- توصیف داده ها ........................................................................................................................................... 85

4-1-1- توصیف متغیرهای جمعیت شناختی .............................................................................................. 86

4-1-2- توصیف متغیر MMSE ................................................................................................................. 88

4-1-3- توصیف متغیر سلامت عمومی ........................................................................................................... 90

4-2- تحلیل یافته های تأییدی و استنباطی .................................................................................................. 95

4-2-1- فرضیه اول پژوهش ............................................................................................................................... 96

4-2-2- فرضیه دوم پژوهش .............................................................................................................................. 98

4-2-3- فرضیه سوم پژوهش ............................................................................................................................ 99

4-2-4- فرضیه چهارم پژوهش .......................................................................................................................... 100

فصل پنجم : بحث و نتیجه گیری

مقدمه ...................................................................................................................................................................... 108

5-1- خلاصه نتایج پژوهش ................................................................................................................................ 109

5-2- بحث و نتیجه گیری ................................................................................................................................... 110

5-3-محدودیت های پژوهش ............................................................................................................................. 117

5-4-پیشنهادات پژوهش ..................................................................................................................................... 119

منابع

منابع فارسی ............................................................................................................................................................ 121

منابع انگلیسی ......................................................................................................................................................... 128

چکیده انگلیسی ...................................................................................................................................................... 140



فهرست جداول

عنوان صفحه

جدول 4-1- فراوانی (میانگین، انحراف معیار، حداقل و حداکثر ) سن در دو گروه افراد شهری و
روستایی............................................................................................................................................................... ............86

جدول 4-2- نتایج t مستقل برای مقایسه میانگین میزان سن در دو گروه افراد شهری و
روستایی ............................................................................................................................................................. ............86

جدول 4-3- فراوانی (میانگین، انحراف معیار، حداقل و حداکثر ) میزان تحصیلات در دو گروه افراد شهری و روستایی............................................................................................................................................................................... ............87

جدول 4-4- نتایج t مستقل برای مقایسه میانگین میزان تحصیلات در دو گروه افراد شهری و
روستایی............................................................................................................................................................... ............88

جدول 4-5- فراوانی (میانگین، انحراف معیار، حداقل و حداکثر ) MMSE در دو گروه افراد شهری و روستایی ............89

جدول 4-6- نتایج t مستقل برای مقایسه میانگین میزان MMSE در دو گروه افراد شهری و
روستایی ............................................................................................................................................................. ...........89

جدول 4-7- فراوانی (میانگین، انحراف معیار، حداقل و حداکثر ) سلامت عمومی در دو گروه افراد شهری و روستایی............................................................................................................................................................................... ............91

جدول 4-8. نتایج t مستقل برای مقایسه میانگین میزان سلامت عمومی در دو گروه افراد شهری و روستایی ............91

جدول 4-9- نتایج t مستقل برای مقایسه میانگین زیر مقیاس های سلامت عمومی در دو گروه شهری و روستایی ............................................................................................................................................................................... ............93

جدول 4-10- میانگین و انحراف استاندارد افراد شهری و روستاییبه تفکیک جنسیت در حافظه­ی بینایی و چهره ها ............................................................................................................................................................................... ............96

جدول 4-11- نتایج t مستقل برای مقایسه­ی میانگین نمره های حافظه­ی بینایی فوری در دو گروه شهری و روستایی ............................................................................................................................................................................... ............97

جدول 4-12- نتایج t مستقل برای مقایسه­ی میانگین نمره های حافظه­ی بینایی تأخیری در دو گروه شهری و روستایی ............................................................................................................................................................................... ............98

جدول 4-13- نتایج t مستقل برای مقایسه­ی میانگین نمره های حافظه­ی فوری چهره ها در دو گروه شهری و روستایی ............................................................................................................................................................................... ............99

جدول 4-14- نتایج t مستقل برای مقایسه­ی میانگین نمره های حافظه­ی تأخیری چهره­ها در دو گروه شهری و روستایی ...................................................................................................................................................100

جدول 4-15- نتایج t مستقل برای مقایسه­ی میانگین نمره های حافظه­ی بینایی فوری در دو گروه زنان و مردان ...................................................................................................................................................................101

جدول 4-16- نتایج t مستقل برای مقایسه­ی میانگین نمره های حافظه­ی بینایی تأخیری در دو گروه زنان و مردان ..........................................................................................................................................................102

جدول 4-17- نتایج t مستقل برای مقایسه­ی میانگین نمره های حافظه­ی فوری چهره­ها در دو گروه زنان و مردان ....................................................................................................................................................................103

جدول 4-18- نتایج t مستقل برای مقایسه­ی میانگین نمره های حافظه­ی تأخیری چهره­ها در دو گروه زنان و مردان ............................................................................................................................................................104

جدول 4-19- همبستگی بین متغیرهای حافظه­ی تصویری، چهره­ها، MMSE، سلامت عمومی و داده‌های جمعیت شناختی در کل گروه نمونه .................................................................................................................................................. ..........106



فهرست شکل‌ها

عنوان صفحه

شکل 1-1- فهرست هجاهای بینایی برگرفته از ابینگهوس ..................................................................................... 23

شکل 2-1- مدل نمایی یا مدل هنجاری حافظه اتکینسون و شیفیرین ............................................................... 41


بررسی عملکرد حافظه‌ی بینایی در بین گروهی از جمعیت شهری و روستایی

(استان فارس, 1392)

به وسیله ی: زهرا شاهوران

چکیده

هدف مطالعه حاضر بررسی عملکرد حافظه­ی بینایی در بین گروهی از جمعیت شهری و روستایی در استان فارس می­باشد. به همین منظور (50 نفر زن و 50 نفر مرد ) از شهر شیراز و روستاهای ریچی و کوزرگ واقع در جنوب کوهمره سرخی و روستاهای مظفری و طسوج شهرستان کوار در استان فارس با روش نمونه گیری در دسترس و با در نظر گرفتن سن، جنس و سطح تحصیلات انتخاب گردیدند و از این افراد درخواست شد که در آزمون حافظه­ی بینایی متعلق به مقیاس تجدید نظر شده حافظه وکسلر بزرگسالان(WMS-R)و آزمون حافظه چهره ها و آزمون معاینه مختصر وضعیت شناختی ( MMSE ) و پرسشنامه سلامت عمومی (GHQ-28) شرکت نمایند. نتایج نشان داد که تفاوت میانگین نمره حافظه بینایی در بین گروه های شهری و روستایی از لحاظ آماری معنادار می­باشد و این معناداری به نفع گروه شهری می­باشد. هم چنین نتایج مطالعه حاضر نشان داد که بین حافظه چهره­ها در گروه­های شهری و روستایی تفاوت معناداری وجود دارد و این نوع حافظه در افراد شهری قوی­تر است.

نتیجه گیری : نتایج نشان می­دهد که محل اقامت ( شهر / روستا ) از جمله عوامل مهم و تعیین کننده در رشد و تحول توانایی های ذهنی و حافظه است .

واژه های کلیدی: حافظه بینایی، گروه­های شهری و روستایی، زنان و مردان








فصل اول

موضوع پژوهش











مقدمه

دهه­ای را که پشت سر نهاده­ایم ( دهه­ی 1990) دهه­ی مغز نامیده­اند و دانش به دست آمده در روان شناسی و علوم اعصاب در این دهه، بیش از ده قرن پیش بوده است. در عصر حاضر، در تمامی حوزه­هایی که به نوعی با ساختمان یا کارکرد دستگاه عصبی سر و کار دارند، تشخیص، پیشگیری، درمان، توان‌بخشی و حتی پژوهش، نیازمند اندازه­گیری دقیق و قابل اعتماد عملکردهای مختل ناشی از ضایعات مغزی و حتی سنجش عملکردهای سالم و طبیعی مغز و ذهن است. از آن­جایی که مغز، یک ساختمان محافظت شده ( توسط بافت­های گلیال ) است و دسترسی به آن، چه از طریق دارویی و چه بافتی بسیار محدود و مشکل است، ارزیابی آسیب­های مغزی، به­خصوص آسیب هایی که در ساختمان مغز مشهود نبوده و به صورت اختلال کارکردی نمایان می­شوند، بسیار پر اهمیت است. یکی از روش­های بسیار دقیق، کم­هزینه و متداول در ارزیابی مغز و ذهن، بررسی­های مبتنی بر رفتار و برون دادهای ذهن است. لذا از طریق ارزیابی عصب – روان شناختی( نوروپسیکولوژی ) می­توان استنباط­های معتبری درباره­ی ساختمان و کارکردهای آسیب دیده یا سالم صورت داد (گازانیگا، 2001). در واقع گرایش­های عصب – روان­شناختی می­کوشند تا رفتارها را با کنش مغزی پیوند دهند و استفاده از این روش­ها در سنجش زمینه­هایی نظیر حافظه، استدلال­انتزاعی، مسئله­گشایی، توانایی­های فضایی و پیامدهای هیجانی و تشخیص کژکاری مغز، مورد توجه بسیاری از روان­شناسان شناختی و دانشمندان علوم عصبی قرار گرفته است ( مارنات، 2001). متخصصان این حوزه هنگام سنجش کژکاری عصب شناختی بیماران از آزمون‌های بسیاری استفاده می­کنند. اکثر اطلاعاتی که آن­ها می­توانند به­دست آورند به واسطه­ی کاربرد فنون پیشرفته غربال­کردن نظیر ( ام آر آی و سی تی ) است . با این حال هنوز هم مجموعه­ای از آزمون‌های مداد و کاغذی وجود دارد که این متخصصان می­توانند با استفاده از آن­ها به اطلاعات سودمند و بیشتری دست یابند ( همان منبع ). امروزه از ارزیابی نوروپسیکولوژیک به عنوان ابزار و وسیله­ی قوی در تعیین محل ضایعه و برنامه­ریزی توان­بخشی استفاده می­شود. در واقع هدف از ارزیابی نوروپسیکولوژیک این است که با گردآوری اطلاعات در مورد احتمال آسیب­دیدگی مغزی یک فرد و نوع این آسیب، قضاوت کند و برنامه­ای در جهت توان­بخشی فرد آسیب دیده با توجه به نارسایی­های کارکردی او و نیز آن­چه در او سالم مانده است تنظیم کند از نظر عصب – روان­شناختی، نارسایی­های دیده شده در بیماران دچار اختلال حافظه با تخریب کارکرد به لوب میانی گیجگاهی سازگار می­باشد. لوب میانی گیجگاهی در بر گیرنده­ی ساختارهایی مانند هیپوکامپ است که در حافظه نقش مهمی ایفا می­کند ( علی پور، 1392).

مهم­ترین ناحیه در ارتباط با حافظه و یادگیری، هیپوکامپ می­باشد ( کندل، 2012). هیپوکامپ در کف بطن طرفی در لوب گیجگاهی مغز قرار دارد. تقریباً هرگونه تجربه­ی حسی باعث فعال شدن حداقل بخشی از هیپوکامپ می شود و هیپوکامپ نیز سیگنال های خروجی فراوانی به تالاموس قدامی، هیپوتالاموس و قسمت­های دیگر لیمبیک به ویژه از طریق فورنیکس یعنی توسط مسیر خروجی اصلی خود ارسال می­کند. مطالعات زیادی نشان داده است که کارکردهای حافظه­ی بینایی نیاز به سلامت لوب گیجگاهی و بخش هیپوکامپ و هسته­ی آمیگدال دارد ( براون، تاتل و همکاران، 2010؛ به نقل از معظمی، 1391). به طور کلی در خارج منطقه­ی بینایی اولیه ( منطقه 17 برودمن )، دو منطقه­ی وسیع در قشر ارتباطی قطعه­های پس­سری و گیچگاهی وجود دارد که پردازش اطلاعات بینایی و ضبط حافظه­ی بینایی را به عهده دارد. این دو قسمت مناطق ثانویه و ثالثیه بینایی نام دارند که در تقسیم­بندی برودمن نواحی 18 و 19 شماره­گذاری شده­اند ( اسلوتینک، تامپسون و همکاران ،2011). ضایعه­ی قشر ارتباطی قطعه­ی پس­سری و ادامه­ی آن در قطعه­ی گیچگاهی، باعث اختلال در پردازش و تجزیه و تحلیل اطلاعات بینایی و از بین رفتن حافظه­ی بینایی می­گردد ( زایدل، 2006) . این تحقیق به تفصیل به بررسی عملکرد حافظه­ی بینایی در افراد می­پردازد.


1-1-بیان مسئله

یکی از بارزترین ویژگی­های انسان و متمایز کننده­ی وی از سایر حیوانات، شناخت عقلانی و تفکر اوست. انسان نه تنها به درک مستقیم از جهان دست می­زند بلکه دارای توانایی­هایی است برای دریافت و پردازش اطلاعات و این توانایی به مدد تحول و تکامل ساختمان عصبی بسیار منظم و در عین حال پیچیده انسان است که در جریان تکوین فردی حاصل شده است ( مقدم، استکی و همکاران، 1390). یکی از کنش­های شناختی که نقش عمده­ای در فعالیت­ها و مهارت­های شخص دارد « حافظه »است (آیزنگ ، 2000) .

حافظه، مجموعه­ای از ارتباط بین فرایند مغزی است که به ما توانایی کسب، اندوزش و بازیابی اطلاعات را می­دهد و ما را قادر می­سازد که از این اطلاعات در هر زمان استفاده کنیم ( هاکن بری، 2008). در واقع حافظه برای انسان­ها و سایر اورگانیسم ها و موجودات زنده امری حیاتی است. عملاً تمامی فعالیت­های روزمره مانند صحبت­کردن، ادراک یا فهم و حتی جامعه­پذیری به اطلاعات یاد گرفته شده و ذخیره شده درباره­ی محیط اطرافمان وابسته است ( تراک- براون، 2013). به نظر می­رسد که ما انسان­ها تقریباً هر چه داریم و یا هر چه هستیم از برکت حافظه است و حافظه پدیده­های بی­شمار هستی را یکپارچه می­سازد ( کلیسترم ، 1998؛ به نقل از ساعد، 1389 ).

اولین مرحله حافظه، حافظه­ی حسی نامیده می­شود. حافظه­ی حسی به عنوان محل ذخیره­ی محرک حسی عمل می­کند. یک خاطره­ی حسی یک کپی برابر اصل از آن چه دیده می­شود یا شنیده می­شود را اندوخته می­کند. حافظه­ی حسی کار نگهداری اطلاعات برگرفته شده از محیط را برای چند ثانیه و یا

کمتر به عهده دارد ( کرودر، 1992). این قسمت از حافظه در ارتباط مستقیم با حافظه­ی ما بوده و مدت زمان نگهداری اطلاعات در این حافظه از چند هزارم ثانیه تا چند ثانیه متغیر است ( چلبیانلو، 1383 ). اطلاعاتی که درون حافظه­ی حسی قرار می­گیرند در برگیرنده­ی تمام محرک­های اصلی است که مورد توجه واقع شده­اند. مثلاً حافظه­ی حسی بینایی شامل یک تصویر کوتاهی است از یک منظره­ای که دیدیم و حافظه­ی حسی صوتی شامل یک پژواک زود گذر از صدایی است که ما شنیده ایم. اطلاعاتی که ما دریافت کرده ایم، آنقدر در حافظه­ی حسی باقی می­ماند تا به حافظه­ی کوتاه مدت انتقال بیابند. برای این­که ما از حافظه­ی حسی آگاه شویم، اطلاعات باید بسیار مختصر ارائه شوند، به گونه­ای که بتوانیم اثری از آن­ها را مشاهده کنیم مثلاً رعد و برق در شب نمونه­ی خوبی برای آگاهی از حافظه­ی حسی دیداری است ( لاک و هالینگورث، 2008 ). در حافظه­ی حسی برای هر کانال حسی، حافظه­ای وجود دارد. حافظه­ی بینایی برای محرکات دیداری، حافظه­ی پژواکی برای محرکات شنیداری، حافظه­ی بساوشی برای حس لامسه، حافظه­ی شامه­ای برای حس بویایی و حافظه­ی چشایی برای حس­چشایی که مهم­ترین نوع حافظه­ی حسی، حافظه­ی بینایی و شنوایی است ( قلی زاده، خیرالدین و همکاران، 1389). یکی از مهم­ترین کانال های حسی که انسان از طریق آن اطلاعات زیادی را دریافت می­کند و به حافظه­ی خود می­سپارد بینایی است ( هیل و هیل، 2008 ) .

- Neuropsychological

-Gazzaniga

- Marnat

- Magnetic Tomogragh & Computerized Tomograghy

- Kandel

- Brown & Tuttle

- Slotinick &Thompson

- zaidel

- Cognitive function

- Memory

- Eysenck

-Hockenbury

- Turk-brown

-kihlstrom

- Sensory Memory

- Crowder

- Luck & Hollingworth

- Visual Memory

- Echoic Memory

- Haptic Memory

- Olfactic Memory

- Gustic Memory

- Hill& Hill